Ayvalık kent merkezi ve çevresindeki sit sınırları ilk defa Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 09.06.1978 tarihli kararı ile uygun bulunan çevre düzeni planı ile haritaya bağlanmıştır. Ayvalık kent merkezi ve Ali bey (Cunda) Adası merkezi bu planda yoğun tarihi sit alanı olarak belirlenmiştir. Çevre düzeni planının uygun görülmesinden 18 yıl sonra, Ayvalık kent merkezine ilişkin 1:1000 ve 1:500 ölçekli Kentsel Sit Koruma Amaçlı İmar Planı, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 22.01.1994 tarihli ve 163 sayılı kararı ile uygun bulunmuştur. Bu planda ise söz konusu çevre düzeni planında yoğun tarihi sit alanı olarak tanımlanan Ayvalık kent merkezi 2863 Sayılı Yasa ve ilgili mevzuat doğrultusunda kentsel sit olarak tanımlanmıştır. Ayrıca 21.04.1995 tarihli ve 6717 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Ayvalık ilçesine bağlı Alibey Adası hariç 22 adanın 19’u “Ayvalık Adaları Tabiat Parkı” statüsüne kavuşmuştur. Bu alan; 19.624 hektardır. Günümüzde bu adalar çevresinde profesyonel dalgıçlar dünyada Kızıldeniz’den sonra bir tek bu alanda bulunan “kızıl mercanlara” dalış yapmakta ve fotoğraflarını çekmektedirler.
Biraz sonra “geleceğe yönelik yaşanılacak kentler” arasında ilk 2 ve/veya 3 de gösterilen Ayvalık bugüne kadar bozulmamışsa ve doğal kalabilmişse yukarıda belirtilen 2 yasal düzenleme sayesindedir. Tabi burada hakkını teslim etmemiz gereken iki kurum daha vardır. Bunlardan birincisi bugüne kadar Ayvalık’ı yöneten ve bozulmamasını sağlayan yerel yöneticiler, ikincisi ise Ayvalık’taki Sivil Toplum Kuruluşları (özellikle çevreye duyarlı STK’lar) yani STK’lardır. Geçtiğimiz ay bu yasal düzenlemelere pozitif katkı yapan yeni bir düzenleme daha geldi. Bu düzenleme de “tarımsal sit” olarak değerlendirilen düzenlemedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 23.1.2017 tarih ve 52012 Gösterim Sayısı ile tarım arazilerinin korunması amacıyla yürütülen çalışmalar kapsamında 49 ilde 141 ova koruma alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Diğer bir değişle “Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenen bu ovalar artık ‘tarımsal sit’ gibi korunacaktır. Bu 49 il ve 141 ova arasında Balıkesir Altınova bölgesi de vardır ve bu yasa ile koruma altına alınmıştır.
Şimdi sizlere geçtiğimiz ay içinde ulusal basında ve sosyal medya bloglarında Türkiye’nin gidilecek, görülecek ve yaşanılacak kentleri adı altında 3 farklı çalışmadan bahsetmek istiyorum. Bunlardan birincisi; https://gezgintech.com/tatile-gidilecek-yurtici-tatil-rotalari.html portalıdır. Bu portalda “Tatile Gidebileceğiniz Nefis 10 Yurtiçi Rota” oylamasında Ayvalık destinasyonu 10 destinasyon içinde 3. sıradadır. Birinci sırada Safranbolu, ikinci sırada Çeşme Alaçatı vardır.
İkincisi; https://kesfetsek.com/emeklilige-beklemeden-gorulmesi-gereken-huzurlu-ege-koyleri/ portalıdır. Bu portalda “Emekliliği Beklemeden Görülmesi Gereken Huzurlu Ege Köyleri” başlığı ile yapılan araştırmada Küçükköy-Ayvalık 12.sıradadır. Ve bu köyle ilgili şunlar yazılıdır; “Ayvalık’a 8 km uzaklıktaki Küçükköy, dünyaca ünlü Sarımsaklı Plajı’na yalnızca 800 metre mesafede. Tarım, hayvancılık ve yeni başlayan turizm hareketiyle ismini önümüzdeki dönemde sıkça duyacağımız yerlerden Küçükköy, Midilli fethi döneminde yerleştirilen yeniçeriler nedeniyle Yeniçarohori olarak da anılıyor. Akıllı köy konseptiyle sanat ve teknolojinin buluşturulduğu köyde çok sayıda sanatçının atölyesi var. Evler ve atölyeleri gezin.” Bu araştırmada ilk üçte Muğla Akyaka, Muğla Dalyan Ortaca, ve Muğla Çaybükü, Menteşe vardır.
Üçüncü araştırma; http://www.hurriyet.com.tr/turkiyenin-en-iyileri-40334753 linkinde yayınlanmıştır. Bu habere göre Türkiye’nin en yaşanabilir kentleri arasında Seferihisar’dan sonra Ayvalık 2.sıradadır. Haber şöyledir; “Birleşmiş Milletler (BM), 2015 Eylül’ünde kabul ettiği ‘Dünyamızı Değiştirmek: 2030 Gündemi’nde 13 yıl içinde şehirlerin ve insan yerleşimlerinin kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılınmasını hedefliyor. Bu hedef için çalışanların başında da UNESCO’nun danışma organı Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) geliyor. Kurumun BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Temsilciliği’ne geçen ekimde Dr. Ayşe Ege Yıldırım atandı. İki yıl görev yapacak Yıldırım ICOMOS’un sürdürülebilir kalkınma konusundaki etkinliklerini koordine edecek, çalışmaları teşvik edecek. Uzmanlığı kentsel koruma projeleri olan şehir plancısı Dr. Yıldırım Türkiye’nin kültür karnesinin kırık olduğunu söylüyor: “Kültür Bakanlığı’na aktarılan miktar, milli gelirin binde 6’sı. Bunun en azından tek haneli rakam olması gerekiyor.”Dr. Yıldırım’a göre Türkiye’nin en yaşanabilir kentleri Seferihisar, Ayvalık, Ovacık, Sinop ve Gaziantep. İstanbul ise yaşanabilir değil ama iyi niyetli çaba var: “Ekonomik hacmi ve uygulama gücü eşsiz ama büyük hata yapma potansiyeli var. Güzel restorasyonlar da var ama doğru uzmanlık kullanılmadan yanlış düzeltmeler yapılıyor. Kararlar acele ve baskıyla kurullardan geçiriliyor. Uzmanlar da hep eleştirel. Diyalogla farklı paydaşları bir araya getirilmeli.”
Bir başka haber portalında Ayvalık ve turizmiyle ilgili güzel şeyler paylaşılmış. https://kesfetsek.com/ayvalikin-degerlisi-cunda/ portalında; Sn. A.Buğra Tokmakoğlu “Ayvalık’ın Değerlisi Cunda” başlığıyla şunları yazmış; Ayvalık‘ın tam karşısında yer alan Cunda Adası; yüzlerce çeşit mezenin eşlik ettiği yemek kültürü, kilise ve manastırları, tarihi taş evleri, benzersiz doğası, dar ve renkli sokakları, birbirinden güzel yeme-içme mekanları, püfür püfür esen rüzgarıyla ünü sınırlarını aşan bir destinasyon. Ege Denizi’nin masmavi sularının çevrelediği Cunda; Ege kültürünü simgeleyen restoran ve meyhaneleri, etkileyici butik otelleri ve kültürel dokusu ile ziyaret eden herkesin zihninde unutulmaz anılara ev sahipliği yapıyor.
Dördüncü araştırma ise; Ayvalık’ın bu sıralamalara tesadüf mü yoksa kapsayıcı ve sürdürülebilir çalışmalarla mı geldiğine yöneliktir. Türkiye’nin güvenilir araştırma şirketlerinden olan Gezici’nin geçen ay yaptığı kamuoyu araştırmasına göre; Ayvalık Belediyesi Türkiye’nin en başarı ilçe belediyeleri sıralamasında ilk sıralardaki yerini almıştır. Bu araştırmaya göre; ülkemizdeki 919 ilçe belediyesi arasında, Ayvalık Belediyesi en başarılı 6. belediye olmuştur.
Tabi bu iyi haberlerin ardından olumsuz bir haberle moralinizi bozmak istemiyorum. Ancak Ayvalık’la ilgili son günlerde birkaç haber portalında çıkan olumsuz bir haberden de bahsetmeden geçmek olmaz. Çünkü, bu haberi ve içeriğini iyi irdelemezsek Ayvalık’la ilgili yukarıda belirttiğim bütün iyi şeyleri kaybedebiliriz. http://odatv.com/ayvalik-ve-cunda-bitiyor-0402171200.html linkinde Yusuf Yavuz’un haberine göre; tarihi ve doğal değerleriyle Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan Ayvalık ve Cunda Adası’nda korunan alanlar yapılaşmaya açılmaktadır. Habere göre; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesiyle ilgili plan, Ayvalık’ın mutlak koruma alanı statüsündeki Cunda Adası, Alibey Adası, Pateriça, Çiçek Adası ve Hakkıbey Yarımadası gibi bölgelerin imara açılmasını öngörmektedir. Yapılan ilk değerlendirmelere göre; yan yana adalardan bazıları korunurken bazı adaların sit dereceleri düşürülmüştür. Örneğin Yellice, Pınar, Hasır, Tavuk, Güvercin, Çiçek ve Çıplak Ada için koruma derecesi 1’den 2’ye düşürülmüş durumdadır. Bu noktada; Cunda Adasının önemli bölümü ve Pateriça ve çevresi imara açılmak istenmektedir.”
Konu ile ilgili Ayvalık Belediyesi, Kent Konseyi, Ayvalık Tabiat Parkı Platformu ve Ayvalık’taki diğer STK’lar ilgili düzenlemenin iptali için şimdiden çalışmalara başladılar. Güne ait iki çift sözle yazıyı bitirelim. Birincisi güzel bir atasözüdür. “Biz Doğayı Atalarımızdan Miras Değil, Çocuklarımızdan Ödünç Aldık”. Bu cümleyi şöyle bağlayabiliriz. “Ve çocuklarımıza bırakmak için bütün mücadelemizi sürdüreceğiz”. İkincisi ve daha anlamlısı ise; Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’e aittir. “Hattı Müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. Bu satıh bütün vatandır.” Bu tarihi sözler kurtuluş ve savaş yılları için söylenmiştir. Ve bu anlamda çok değerlidir. Ancak çevre ve doğayı yani yaşamı kaybettikten sonra vatanın anlamı kalmıyor. O nedenle bu tarihi sözler çevre doğa ve yaşam için de geçerlidir.
Sağlıcakla kalın.