Festival turizmi, dünyada son yıllarda büyük bir gelişme gösteren, sağladığı ekonomik, sosyal ve kültürel getirilerin büyüklüğü ile ülkelerin turizm pazarlama ve stratejilerinde önemli yer tutan bir turizm türü olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’nin turizm alanında en önemli rakipleri arasında yer alan İspanya ve İtalya’ nın yerel ve ulusal festivalleri tanıtma, marka farkındalığı yaratma, imaj geliştirme ve yeni destinasyonlar oluşturma gibi noktalarda başarılı bir şekilde kullandığı bilinmektedir. Bu çerçevede ilgili ülkelerin festivaller süresince büyük miktarlarda ziyaretçi çekerek yerel ekonomiye ve ülkeye önemli ekonomik kazanımlar elde ettiklerini söyleyebiliriz.
Günümüzde gittikçe büyüyen turizm pazarından daha fazla pay alabilmek ve potansiyel ziyaretçilerin değişen isteklerini karşılayabilmek isteyen ülkeler ellerinde bulunan imkânların dışında pazara yeni turistik ürünler sunmak için kıyasıya rekabet halindedirler. İnsanlık tarihinin en eski etkinliklerinden olan festivaller; bu turistik ürünlerin en önemlisidir. Toplumların kültürel değerlerinin bir geçmişi olan, geçmişten başlayan ve günümüze kadar gelen festivaller o bölgede yaşayan kültürün gelecek kuşaklara da aktarılmasını sağlayan en önemli araçlardır. Bölgede bir yaşam kültürü yaratan, kültürel ve sosyal yönlerin öne çıkarıldığı ve topluma çok önemli yararlar sağlayan festivaller, günümüzde farklı bir nitelik kazanarak, birçok ülkenin turizm pazarlama stratejilerinde yer almaktadır. Bireylerin farklı kültürleri tanıma ve kültürel etkinliklerde bulunma isteğini en güzel biçimde özgürce, renkli ve eğlenceli faaliyetlerle geçirme istekleri ancak çeşitli festivallerle karşılanabilmektedir. Uzun yıllardır; dünyanın birçok ülkesinde değişik amaçlarla çok renkli festivaller düzenlenmektedir. Aslında birçoğunun çıkış noktası dini birer etkinlik olan bu gelenekler, zamanla insanoğlunun eğlence arayışına yenik düşerek birer festivale dönüşüp amacından çok uzaklaşmıştır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde her yıl geleneksel olarak tekrarlanan bu festivaller arasından en popüler olanları; St. Patrick’s Günü Festivali (İrlanda), Venedik Karnavalı (İtalya), Love Parade (Berlin-Almanya) ve Holi (Hindistan) festivalleridir. Türkiye’den ise bu örneklere ilave Adana Film Festivali verilebilir. Görüldüğü gibi; festivaller günümüz turizm pazarının önemli bir kolunu teşkil etmektedir. Festivaller çok önemli ekonomik etkilere de sahiptir. Örneğin Cannes Film Festivali ile ilgili paylaşacağım bilgiler herkesi şaşırtabilir. Resmi rakamlara göre; festival, Cannes ve çevresine 2014 yılında tam 72 milyon Euro tutarında bir gelir sağlamıştır.
Festival süresince yönetmen ya da dağıtımcı olarak 12.000 kadar katılımcıyı ve bunun yanı sıra 4500 gazeteciyi ağırlayan Cannes şehrinde sinema yıldızlarını Festival sarayının ünlü merdivenlerinde görmek isteyen binlerce turist de kırmızı halının etrafında toplandığından, festival boyunca Cannes nüfusunun üçe katlandığını söyleyebiliriz. 67’inci kez festivalin düzenlendiği Mayıs 2014’te Provence-Alpler-Cote d’Azur bölgesini tam 84.400 kişi ziyaret etmiş ve bölgeye 65,3 milyon Euro’luk bir ekonomik girdi bırakmıştır. Yani toplam 72 milyon Euro’luk kazancın yüzde 92’si bölgeye bu etkinlik için gelen turistlerden elde edilmiştir. Nitekim oteller de festival boyunca iki haftalık sürede mevcut cirolarını yüzde 15 daha fazla artırmışlardır. Başlangıçta; bu organizasyonun maliyeti 20 milyon Euro olarak hesaplanmıştır. Ancak festival bittiğinde Cannes ekonomisine bıraktığı katkı dört katı büyüklüğünde olmuştur.
Festival turizminin bir diğer katkısı; bölge turizmini hem dönemsel hem de bölgesel olarak genişletmeye yardımcı olmasıdır. Yani; festivaller belli mevsimler ya da destinasyon sınırları içerisine sıkışan ülkelerin turizmini geliştirilmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca festivaller sayesinde yöre ve ülkenin sahip olduğu kültürel değerler sergilenerek ev sahibi ülke, kentler ve hatta en küçük yerleşimlerin dahi dünya kamuoyuna tanıtımı etkili biçimde yapılabilmekte ve yöre kısa sürede marka kentler arasında gözükebilmektedir.
Ayvalık Zeytin Hasat Etkinlikleri” ne de bu perspektiften bakabiliriz. Daha çok yeni ve büyüme döneminde olan bu etkinliklerin fikir babası Ayvalık Ticaret Odası ve Ayvalık Belediyesi’dir. Bu anlamda etkinliği başlatan ve günümüze kadar ulaşmasını sağlayan Ayvalık Ticaret Odası Başkanları ve Yönetim Kurulu’na, Ayvalık Belediyesi Başkanlarına ve Belediye Meclis üyelerine teşekkür etmek gerekiyor.
Yazımın ilk paragraflarında belirttiğim ve dünyadan örneklerini verdiğim festivallerin de başlangıç tarihlerine ve yaşadıkları süreçlere bakıldığında benzer özellikler görülmektedir. Yani dar, sıkıntılı ve daha az katılımcıyla yıllar önce başlayan festivaller; bugün ilgili ülkelerin ve bölgelerin birer ekonomik kurtarıcısı olmuşlardır. Burada önemli olan bu festivalleri başlatabilmek ve kurumsallaşmasını sağlayarak yıllarca sürdürebilmektir. Çünkü neresinden bakılırsa bakılsın bu tür organizasyonlar emek, para ve yetenek işidir. Bu anlamda katkı verenleri alkışlamak ve tebrik etmek gerekir. Her yıl yenilenen ve bölgede farkındalık yaratan bir etkinlik olarak öne çıkan bu çalışmalar aynı zamanda ulusal ve uluslararası görsel ve yazılı basında yörenin de tanınmasına önemli katkı sağlamaktadır. Bu noktada önerim; bu etkinliğin süre olarak biraz daha uzatılması ve içine gastronomi, kültür ve doğa gibi turistik ögelerin konularak daha fazla kişinin yöreye getirilmesi temel amaç olmalıdır. Veya yörede bu başlıkları (gastronomi, kültür ve doğa gibi) içeren farklı tarihlerde benzeri etkinlikler düzenlenerek yöre ekonomisine katma değer yaratılmasıdır. Bu noktada bu işlerin güçlü sponsorlarla yapılması veya güçlü şirketlerin bu tür projelerde yer almasının sağlanması temel zorunluluktur.
Seneye daha güzel, daha doyurucu ve daha çok insanın katıldığı bir etkinlikte buluşmak ümidiyle sağlıcakla kalın.